Jaaroverzicht 2021

Met alle ogen gericht op de eerste coronavaccins startten we het jaar 2021 met een lach en een traan. Vreugdevol en vol goede moed werd er een Europese vaccinatiestrategie uitgewerkt en kregen verschillende burgers een eerste prik. Europa koopt eindelijk samen vaccins aan en ziet dat het werkt. Doorheen het hele jaar zal deze strategie verder worden versneld en aangescherpt.

Tegelijkertijd bleef het aan de andere kant van de Atlantische oceaan niet rustig. Onze Amerikaanse vrienden werden geconfronteerd met een rechtse aanval op Capitol Hill. Het hart van de democratie werd geraakt. Nadien werd President Trump van Twitter gegooid wegens het zaaien van en oproepen tot geweld.

Op 4 februari was het zoals elk jaar Wereldkankerdag, maar ditmaal verliep deze toch anders. De dag voordien presenteerde de Europese Commissie namelijk een Europees Kankerbestrijdingsplan en dit werd met veel gejuich onthaald. Elk jaar sterven zo’n 1,3 miljoen mensen aan kanker in Europa, waaronder 6000 kinderen en jongeren. Een Europese aanpak was dan ook zeer welkom. Samen met mijn collega’s in de tijdelijke Commissie tegen kanker (BECA) werkte ik daarom samen aan het standpunt van het Europees Parlement, het BECA-rapport genaamd, om dit actieplan van de Commissie verder te versterken en uit te diepen. Dit zal uiteindelijk in december aangenomen worden.

Ook voor kinderen was 2021 een bijzonder jaar! In maart lanceerde de Commissie voor het eerst een echte Europese Kinderrechtenstrategie. En wat voor één. Niet alleen bevatte het een hele reeks concrete acties zoals de kindergarantie tegen kinderarmoede, de Commissie consulteerde ook de kinderen zelf om het mee vorm te geven. Bovendien zullen we samen in juni een tijdelijke afwijking van de Privacyrichtlijn verwezenlijken, zodat onze kroost ook online beter beschermd wordt door techgiganten zoals Facebook (‘META’ sinds oktober) door hen opnieuw in staat te stellen om tools in te zetten ter opsporing van online kindermisbruik. In oktober zal ik samen met mijn Renew Europe Collega’s concrete aanbevelingen formuleren voor de Commissie om kinderen online nog beter te gaan beschermen. Eind december halen we alvast een eerste slag thuis en zorgen we in de IMCO Commissie met de ‘Digital Services Act’ voor duidelijke verplichtingen ten aanzien van online dienstverleners. Zij moeten risico’s voor kinderen en vrouwen identificeren en daadwerkelijk aanpakken, zeker wat illegaal materiaal en gedrag betreft.

Wat China betreft, was het een bewogen jaar, een jaar waarin China de repressie opdrijft en ook een jaar waarin de relaties met de EU achteruitgaan. In Hongkong worden alle vrijheden aan banden gelegd, China voert de militaire provocaties t.a.v. Taiwan op, de repressie t.a.v. Oeigoeren in Xinjiang houdt aan, verschillende mensen verdwijnen met als doel hen monddood te maken (denk aan de Chinese tennisster Peng Shuai). Op 22 maart 2021 kondigde China sancties aan tegen 10 personen en 4 entiteiten in de EU, waaronder leden van het Europees Parlement en van het Politiek en Veiligheidscomité van de Raad, die volgens China “de soevereiniteit en de belangen van China ernstig schaden en leugens en desinformatie op boosaardige wijze verspreiden”. Het gaat over een reactie op EU-sancties die dezelfde dag waren opgelegd. De Parlementsleden zijn ontzet en het geschil komt op een gevoelig moment in de betrekkingen tussen de EU en China en leidt daarna tot de bevriezing van een bilateraal investeringsverdrag tussen de EU en China. In september zal het Europees Parlement zich dan ook met grote meerderheid achter mijn Chinarapport scharen, dat oproept tot een meer assertieve EU-strategie ten aanzien van China. China is een belangrijke handelspartner maar evenzeer een systemische rivaal die een uitdaging vormt voor onze manier van leven en meer algemeen de liberale wereldorde.

Het afgelopen jaar stond ook grotendeels in het teken van de Conferentie over de toekomst van Europa! Op onze Europese feestdag 9 mei ging deze belangrijke oefening van start met mijn collega Guy Verhofstadt mee aan het roer. Samen met de burgers willen we hiermee Europa hervormen en slagkrachtiger maken. We maakten een ‘roadtrip’ door Vlaanderen zodat elke Vlaamse burger zijn of haar ideeën met ons kon delen.

Deze Conferentie kwam alleszins niet te vroeg, want opnieuw zou het pijnlijk duidelijk worden hoe inefficiënt Europa werkt, zonder één stem op wereldtoneel. Sofagate zal hierin één van de minder mooie momenten van 2021 vormen, een ware Europese blunder. Bij een bezoek in Ankara, krijgt Raadsvoorzitter, Charles Michel een sofa naast Erdogan aangeboden en wordt Commissievoorzitter, Ursula von der Leyen in een hoekje geduwd.

Op andere plekken van de wereld blijft het ook onstuimig. Er vindt opnieuw een escalatie van het conflict tussen Israël en Palestina plaats ten gevolge van verschillende factoren, waaronder de gedwongen huisuitzetting van verschillende Palestijnse gezinnen in Oost-Jeruzalem. Raketten vliegen heen en weer en er vallen veel burgerdoden. Europa stond erbij en keek ernaar. Ondanks de vele pogingen tot vrede, bemiddeld door verschillende internationale spelers, blijft het conflict nu en dan oplaaien. Ook nu er in de VS en in Israël een nieuwe regering aan zet is, lijkt daar geen verandering in te komen.

Tegelijkertijd boog Europa zich nogmaals over het voortgangsrapport van Turkije en de relaties met de Unie. Helaas geen rapport om over naar huis te schrijven. Het Parlement oordeelde dat als de afbraakpolitiek van mensenrechten, rechtsstaat en democratische instellingen niet snel en geloofwaardig omgekeerd wordt, de Europese Commissie formeel de opschorting van de toetredingsonderhandelingen met Turkije moet voorstellen.

Anderzijds bleven de mensenrechten in de EU zelf niet ongedeerd. Zowel Hongarije als Polen zetten midden 2021 de volgende aanval in, te beginnen met LGBTIQ+ personen, vrouwen en vluchtelingen. Niemand blijft gespaard. Europa beslist uiteindelijk om voorlopig herstelfondsen te schorsen zolang bepaalde discriminatoire wetgeving in voege blijft. Bovendien bloedt ook de rechtsstaat in verschillende Europese landen: Polen, Hongarije, maar ook Slovenië, om er maar enkele op de noemen. De Commissie heeft sinds januari een rechtsstaatmechanisme ter beschikking, maar weigert dit tot op vandaag te gebruiken. Daarom zullen wij, de leden van het Europees Parlement, in het najaar nog de Commissie voor het Europees Hof van Justitie dagen wegens het niet nakomen van haar verplichtingen. In oktober stellen Poolse rechters dan weer dat hun recht primeert op het EU recht, wat het hele Europese idee uiteraard op losse schroeven zet.

Onze zomer verliep uiteindelijk redelijk vlot. Zo mochten we weer! Dankzij het EU Digitaal COVID Certificaat dat in juni door het Europees Parlement werd goedgekeurd, reisden we opnieuw vrij en veilig in onze Unie. Met de verlenging van gratis roaming in Europa voor de komende 10 jaar kunnen we verder surfen en bellen aan dezelfde tarieven als thuis. Bovendien wil de Commissie de EU gezonder en klimaatneutraal maken. Daarom stelde het kort voor het zomerreces het ‘Fit for 55’ pakket voor om het tij in de klimaatsverandering te doen keren. Als mooie afsluiter toonde onze Truiense Nina Derwael nogmaals dat ze een uitmuntende turnster is en deed ze mijn Truiens hart kloppen door olympisch goud te behalen.

Helaas eindigde de zomer van 2021 dan toch in mineur. De VS kondigt de terugtrekking van hun troepen in Afghanistan aan. Er heerst paniek, angst en terreur. Iedereen wist dat de overname van de Taliban slechts een kwestie van tijd zou zijn en kwaad geschied. Vrouwenrechten worden teruggedraaid, mensenrechten en vrijheden afgenomen. Europa weet niet helemaal hoe te reageren. Kort nadien stel ik in het Parlement voor om begin 2022 een Europese week voor Afghaanse vrouwen te organiseren om zo daadwerkelijk verandering te brengen met concrete acties.

Na het reces kregen mijn liberale Renew Europe collega’s en ik de kans om president Macron in Parijs te bezoeken. Het werd een interessant blitzbezoek waarbij we van gedachten wisselden over de werking van onze Unie en een Europees leger. Met plezier noteer ik dat ook hij een fan is en daar klinken we op! Maar klinken deden we niet alleen in Parijs. In oktober vierden wij liberalen, MR en Open Vld, in Brussel ons Verjaardagsfeest, 175 jaar liberalisme! We mochten duizenden leden ontvangen, klaar voor de toekomst.

De migratiecrisis lijkt in 2021 meer dan ooit terug te zijn. Duizenden mensen worden aan de buitengrenzen teruggestuurd, asiel ontzegd of gemarteld. Wit-Rusland maakt er bovendien nog eens een geopolitiek spel van door duizenden migranten, waaronder veel kinderen naar de grens met Polen te sturen waar ze in de kou overleven of sterven. Europa reageert met sancties, maar houdt de stroom zo niet tegen. Nogmaals een teken dat onze Unie een allesomvattend migratiepact én effectief buitenlands beleid nodig heeft. Zonder geraken we er niet.

Na 3,5 jaar onderhandelen, werd in oktober ook het nieuwe Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) afgeklopt. Het was een moeilijke evenwichtsoefening, maar we zijn erin geslaagd om een realistisch en ambitieus landbouwbeleid uit te werken dat onze boeren rechtszekerheid en duidelijkheid biedt. Het nieuwe GLB zal flexibeler en meer prestatie- en doelgericht zijn, zodat er beter kan ingespeeld worden op de specifieke kenmerken en noden van de sector. Het nieuwe GLB is ook groener dan ooit, maar op een manier waarop het kan en zal werken. Een landbouwbeleid op maat dus waarin onze boeren centraal staan, en dat ervoor moet zorgen dat onze landbouwers een leefbaar inkomen en toekomstperspectief hebben.

In november organiseerde ik als voorzitster van de MEP Horse Group samen met European Horse Network een grote conferentie over de toekomst en uitdagingen van de paardensector. We mochten daarbij niemand minder dan Commissievoorzitster Ursula von der Leyen verwelkomen, die, als gepassioneerd amazone, haar liefde en steun voor de sector kwam betuigen. Samen met de talrijk vertegenwoordigde sector kwamen we tot de conclusie dat de paardenindustrie een belangrijke sector in Europa is die alle aandacht en inzet van de Europese beleidsmakers verdient. De conferentie werd dan ook afgesloten met het ondertekenen van een memorandum met vijf prioriteiten voor de sector.

Aan het eind van 2021 en als kers op de taart benoemde mijn fractie in het Europees Parlement mij als Politiek Secretaris van de Renew Europe Group om de interne politieke coördinatie van de fractie op mij te nemen. Als politiek secretaris ben ik verantwoordelijk om alle fractieleden op één lijn te krijgen en om hiertoe te overleggen met alle delegatieleiders. In de komende jaren staan er nog grote dossiers op de agenda. In aanloop naar de Europese verkiezingen van 2024 zal het belangrijk zijn dat we als fractie kunnen aantonen dat we wegen op de beslissingen om Europa efficiënter, democratischer en daadkrachtiger te maken. Ik ben fier om rechtstreeks te mogen samenwerken met onze nieuwe fractievoorzitter Stéphane Séjourné om de standpunten te coördineren en om het interne reglement van de partij te actualiseren. Ik kijk alvast uit naar een boeiend 2022!